Wakacje bez bólu, czyli pierwsza pomoc przy urazach stóp. Poradnik dla Pacjenta

Wyjazd na wakacje powinien być samą przyjemnością. Niestety, zaburzyć mogą go nieprzyjemne dolegliwości w obrębie stóp, które są spowodowane odciskami, otarciami naskórka lub wrastającymi paznokciami. Nie pozwól, aby ograniczyły one Twoją wakacyjną aktywność. Poznaj zasady pierwszej pomocy przy wakacyjnych urazach stóp!

Wakacyjne urazy stóp

W czasie wakacji jesteśmy szczególnie narażeni na różnego rodzaju dolegliwości w obrębie stóp. Pobyt w nowym miejscu zwykle wiąże się z aktywnym zwiedzaniem, co często oznacza wielogodzinne wędrówki. Wysokie temperatury powodują, że stopa bardziej się poci i puchnie. Do tego z całą pewnością mamy na nogach nowe buty lub takie, których dawno nie nosiliśmy. Wszystkie te czynniki sprzyjają pojawieniu się:

• bolesnych odcisków,
• otarć naskórka,
• ran na stopach,
• wrastających paznokci.

Wszystkie z nich powodują nieprzyjemne dolegliwości, do których zalicza się m.in. ból, pieczenie, dyskomfort, trudności z chodzeniem. Aby je złagodzić, zmniejszyć ryzyko pojawienia się powikłań i móc dalej cieszyć się wakacyjnym wyjazdem, należy podjąć odpowiednie działania. Pierwsza pomoc przy urazach stóp na wakacjach nie jest trudna, a przynosi ogólną ulgę.

Pierwsza pomoc: bolesne odciski

Odciski to hiperkeratozy spowodowane długotrwałym uciskiem i tarciem. Są one okrągłe, wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry i mają cielisty kolor. Mogą osiągać różne rozmiary – w zależności od tego, jaki obszar skóry był poddawany działaniu niekorzystnych czynników. Przy odciskach szczególnie uciążliwy jest ból. Pojawia się on przy ucisku. A więc noszenie obuwia i poruszanie się staje się bardzo niekomfortowe.

Jak poradzić sobie z odciskami na stopach? Przede wszystkim nie należy podejmować prób ich samodzielnego usunięcia, ponieważ może to skończyć się nasileniem dolegliwości bólowych. Wskazane jest, aby zastosować krem z mocznikiem, który zmiękczy naskórek. Konieczna jest zmiana obuwia na takie, w którym ucisk na stopę jest rozłożony równomiernie. Warto też zabezpieczyć odcisk plastrem i zastosować odciążenie – gotowe lub wykonane samodzielnie (z bawełnianego wacika kosmetycznego z wyciętą w środku dziurką).

Pierwsza pomoc: otarcia naskórka i rany

Otarcia naskórka z reguły nie są groźne, jednak należy je odpowiednio zabezpieczyć, aby uniknąć ich pogłębienia się lub infekcji. Apteczka wakacyjna powinna być dobrze zaopatrzona w materiały opatrunkowe i środki dezynfekujące. Jeżeli nie mamy przy sobie apteczki, nic straconego. Wszystkie potrzebne rzeczy można kupić w najbliższej aptece. Są one dostępne bez recepty.

Podstawą wyposażenia apteczki jest 0,9% sól fizjologiczna. Służy ona do przemywania otarć i ran. Do dezynfekcji można wybrać np. preparat na bazie octenidyny (Octenisept). Unikać należy wody utlenionej, ponieważ ma ona negatywny wpływ na proces gojenia.

Pierwsza pomoc przy otarciach naskórka i ranach stóp przedstawia się następująco:

• umyj ręce i załóż rękawiczki ochronne,
• przepłucz ranę solą fizjologiczną,
• użyj środka do dezynfekcji rany,
• delikatnie przetrzyj ranę jałowym gazikiem,
• zabezpiecz ranę opatrunkiem (powinien być on o 1 centymetr szerszy od uszkodzonego obszaru).

Na rany można zastosować opatrunek specjalistyczny, który również jest dostępny w aptece. Polecamy opatrunki piankowe – szczególnie tym osobom, które chcą nadal w pełni korzystać z wakacyjnego wyjazdu. Opatrunek powinien być zmieniany codziennie. Trzeba pilnować, aby go nie zabrudzić i nie zamoczyć.

Pierwsza pomoc: wrastające paznokcie

Długotrwałe chodzenie, ucisk obuwia w przedniej części stopy i nadpotliwość mogą skutkować wrastaniem paznokci. Jest to bardzo bolesna dolegliwość, która wiąże się z rozwojem stanu zapalnego, a także dużym ryzykiem infekcji i powstania rany. Pierwsza pomoc przy wrastających paznokciach ma na celu złagodzenie nieprzyjemnych objawów. Aby było to możliwe, trzeba odizolować płytkę paznokciową od wału okołopaznokciowego. Potrzebujesz do tego:

• nożyczki,
• jałowy gazik,
• płyn antyseptyczny,
• pęsetę.

Wytnij wąski pasek z jałowego gazika (0,5 x 1 cm) i nasącz go płynem antyseptycznym. Następnie przy pomocy pęsety wsuń go pod boczny brzeg paznokcia. Dzięki temu płytka paznokciowa przestanie wbijać się w tkanki miękkie, a Ty poczujesz ulgę.

Wakacyjne urazy stóp – kiedy zgłosić się do podologa?

Do gabinetu podologicznego należy zgłosić się z każdym problemem w obrębie stóp. W wielu przypadkach bez specjalistycznej terapii problem nie zniknie lub będzie nawracał. Warto pamiętać, że podolog prowadzi nie tylko działania terapeutyczne, ale także profilaktyczne. 

Profilaktyka

Podstawą profilaktyki odcisków, otarć i wrastających paznokci jest odpowiednio dopasowane obuwie. Musi być ono wykonane z miękkich i naturalnych materiałów. Noski butów nie mogą być zbyt wąskie, ponieważ powoduje to nadmierny ucisk przedniej części stopy. Aby dobrać właściwy rozmiar, obuwie najlepiej kupować w godzinach popołudniowych i wieczornych – wówczas nasza stopa jest nieco opuchnięta.

Przed wyjazdem dobrze jest skonsultować się z podologiem. Zdarza się, że nawet dobrze dopasowane obuwie nie eliminuje ryzyka urazów w obrębie skóry stóp. Może to wynikać ze specyficznej budowy anatomicznej stopy lub zaburzonej biomechaniki chodu. W takich sytuacjach pomagają indywidualne wkładki ortopedyczne.

Nie zapomnij o odpowiedniej pielęgnacji stóp. Nie mocz ich przez długi czas w wodzie, ponieważ powoduje to nadmierne zmiękczenie naskórka. Tym samym staje się on podatny na uszkodzenia. Nie obcinaj też paznokci zbyt krótko. Skracaj płytkę prosto i nie wycinaj jej brzegów.

Na wakacjach często zdarza nam się korzystać z basenów, saun, przebieralni oraz wspólnych pryszniców. Stąpanie po nich na boso stwarza ryzyko zakażenia grzybiczego lub wirusem brodawczaka ludzkiego, który wywołuje kurzajki. Zabezpieczenie przed nimi jest niezwykle proste. Wystarczy w takich miejscach używać klapek. Dzięki temu stopa nie ma styczności z zakażonymi powierzchniami.

Źródła:

1. I. Załęska-Żyłka, Higiena stóp w profilaktyce unguis incarnatus, “Problemy Higieny i Epidemiologii” 2009, nr 90, s. 18-21.

K. Rubas, P. Nockowski, Dermatozy wywołane przewlekłym działaniem czynników mechanicznych, “Kosmetologia Estetyczna” 2018, nr 7, s. 43-49.