Powikłania skórne po leczeniu onkologicznym
Leczenie przeciwnowotworowe nie pozostaje bez wpływu na zdrowe tkanki i komórki, dlatego niesie za sobą pewne ryzyko powikłań. Wiele z nich dotyczy skóry, a także paznokci. Dolegliwości mogą być na tyle nasilone, że są przyczyną cierpienia i utrudniają codzienne funkcjonowanie. Z tego powodu osoby leczące się onkologicznie są częstymi Pacjentami gabinetów podologicznych. Dowiedz się, jakie są powikłania skórne po leczeniu onkologicznym.
Powikłania skórne w leczeniu onkologicznym – przyczyny
Przyczyny powikłań skórnych w leczeniu onkologicznym są związane z działaniem substancji stosowanych w terapii. Wpływają one nie tylko na komórki rakowe, ale także na prawidłowe tkanki – szczególnie te, które intensywnie się namnażają i odnawiają, jak komórki skóry i przydatków. Powikłania występują zarówno po chemioterapii, jak i radioterapii. Mogą mieć różne nasilenie i czas trwania.
Substancje obecne w chemioterapeutykach mogą przedostawać się do głębszych warstw skóry z drobnych naczyń włosowatych. Gdy się tak kumulują, wywołują stan zapalny oraz inne dolegliwości dermatologiczne. Natomiast powikłania radioterapii związane są z uszkodzeniem komórek lub naczyń krwionośnych przez promieniowanie jonizujące. W obszarze napromieniowanym zawsze znajduje się również margines zdrowych tkanek.
Problemy podologiczne u Pacjentów onkologicznych
Powikłania podologiczne leczenia onkologicznego to m.in.:
- Zespół ręka-stopa
Inaczej erytrodyzestezja dłoniowo-podeszwowa to reakcja skóry ograniczona do dłoni i stóp. Objawia się zaczerwienieniem, zgrubieniem i złuszczaniem się skóry. Dodatkowo mogą wystąpić zaburzenia czucia, pęcherze i owrzodzenia, a w skrajnych przypadkach martwica. Schorzenie ujawnia się po kilkunastu dniach od rozpoczęcia terapii chemioterapeutykami. - Przesuszenie skóry
Terapia przeciwnowotworowa, a także osłabienie (wyniszczenie) organizmu i pogorszenie się ogólnego stanu zdrowia powodują, że skóra nie jest dostatecznie odżywiona. Na skutek tego dochodzi do jej ścieńczenia, przesuszenia, utraty elastyczności, zwiększenia wrażliwości i podatności na uszkodzenia. Zaburzone zostają naturalne właściwości regeneracyjne. Wysuszeniu skóry mogą towarzyszyć świąd, zaczerwienienie i nadmierne złuszczanie się naskórka. - Onycholiza
To schorzenie, które charakteryzuje się odklejeniem płytki paznokciowej od łożyska na skutek jego przesuszenia. Charakterystycznym objawem jest białe zabarwienie paznokci w ich bocznej części, które stopniowo postępuje wgłąb. - Zgrubienie paznokci
Jest to sytuacja, gdy płytka paznokciowa przyrasta na grubość. Często jednocześnie dochodzi do stwardnienia paznokci oraz zmiany ich zabarwienia na żółtą lub żółto-brunatną. Powoduje to trudności ze skracaniem płytki, a także dyskomfort lub ból podczas chodzenia.
Jak zapobiegać problemom podologicznym podczas terapii przeciwnowotworowej?
Ryzyko powikłań po leczeniu onkologicznym oraz ich skutki można zminimalizować poprzez codzienne działania, które Pacjent może podjąć samodzielnie w domu. Zalicza się do nich m.in.:
- unikanie gorących kąpieli i pryszniców,
- stosowanie zimnych okładów i kąpieli chłodzących,
- stosowanie do codziennej pielęgnacji dermokosmetyków z dobrym składem,
- stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym i ograniczenie długotrwałej ekspozycji na światło słoneczne,
- codzienne nawilżanie skóry całego ciała,
- noszenie wygodnej, luźnej i przewiewnej odzieży,
- noszenie wygodnych, przewiewnych i dobrze dopasowanych butów,
- unikanie przegrzewania organizmu i skóry,
- ostrożne wykonywanie czynności pielęgnacyjnych (bez tarcia i uszkodzeń skóry),
- regularne oglądanie skóry w celu wczesnego wykrycia uszkodzeń lub zmian skórnych.
Natomiast stosowanie leków lub suplementów diety należy zawsze skonsultować ze swoim lekarzem prowadzącym.
Pacjent onkologiczny u podologa
Pacjent onkologiczny może szukać pomocy w gabinecie podologicznym. Podolog jest przygotowany do prowadzenia terapii, pielęgnacji i profilaktyki powikłań skórnych po terapii przeciwnowotworowej. Specjalista stosuje metody, które są indywidualnie dopasowane nie tylko do objawów i dolegliwości, ale także do ogólnego stanu zdrowia.
Podstawowym zabiegiem jest pedicure podologiczny, podczas którego podolog opracowuje podeszwy stóp, wały okołopaznokciowe, usuwa zmiany skórne oraz skraca płytkę paznokciową w prawidłowy sposób, który zapobiega wrastaniu paznokci. Specjalista udziela także wskazówek dotyczących codziennej pielęgnacji i profilaktyki oraz może zalecić stosowanie specjalistycznych preparatów podologicznych – np. w postaci maści lub kremów.
Pacjenci onkologiczni powinni regularnie kontrolować stan swojej skóry i paznokci. Po zaobserwowaniu niepokojących zmian i objawów wskazana jest niezwłoczna konsultacja podologiczna i unikanie leczenia na własną rękę. Im szybciej rozpocznie się właściwa terapia, tym mniejsze ryzyko powikłań.
