Podochirurgia – co to za nowa dziedzina?
Nowoczesna podologia opiera się nie tylko na standardowych terapiach podologicznych. Dla wielu pacjentów jedynym rozwiązaniem problemu w obrębie stóp lub paznokci jest podochirurgia. Co to za nowa dziedzina? Odpowiada mgr Agnieszka Nowaczyk-Panasiuk z Instytutu Podologii w Poznaniu.
Angelika Janowicz: Są takie schorzenia w obrębie stóp i paznokci, w przypadku których standardowa terapia podologiczna jest nieskuteczna. Co wtedy?
Agnieszka Nowaczyk-Panasiuk: To prawda, zdarza się, że standardowe metody podologiczne nie usuwają przyczyny problemów w obrębie stóp i paznokci. Tym samym pacjent nie może powrócić do pełni zdrowia. Wówczas z pomocą przychodzi podochirurgia, czyli chirurgia podologiczna.
Co to jest podochirurgia?
To nowoczesna metoda terapii – zabiegowa część podologii. Obejmuje zabiegi bardziej inwazyjne i wymagające przerwania ciągłości tkanek. Wciąż jednak pozostajemy w obszarze chirurgii małoinwazyjnej, czyli takiej, która nie wiąże się z dużym obciążeniem dla pacjenta. Podochirurgia to ratunek dla wielu pacjentów. Zabieg pozwala usunąć przyczynę problemu, a tym samym ryzyko nawrotu jest minimalne.
Podochirurgia jest dziedziną, która wymaga współpracy podologa z chirurgiem. Zabiegi przeprowadzane są w znieczuleniu miejscowym (pacjent pozostaje przytomny), w bezpiecznych salach zabiegowych. Zespół podologiczny czuwa nad pacjentem nie tylko w trakcie zabiegu, ale również w okresie rekonwalescencji.
Kiedy pacjenci są kierowani na zabieg podochirurgiczny?
Do każdego pacjenta podchodzimy indywidualnie. Nie wszyscy pacjenci z danym schorzeniem wymagają takiej samej terapii. Podolog podejmuje decyzję podczas konsultacji na podstawie badania podologicznego.
Są jednak takie schorzenia, przy których wiadomo, że najlepszym rozwiązaniem jest podochirurgia. Mowa m.in. o przeroście guzowatości paliczka dystalnego, przewlekłym wrastaniu paznokci, retronychii, egzostozie podpaznokciowej, fibromie, onychopapillomie oraz wszelkich zmianach chorobowych, które wymagają chirurgicznego usunięcia.
Jakie zabiegi podochirurgiczne są wykonywane w Instytucie Podologii w Poznaniu?
W Instytucie Podologii w Poznaniu podochirurgia stanowi ważną część. Jednym z często przeprowadzanych przez nas zabiegów jest plastyka opuszka palca. Wykonujemy ją przy przeroście guzowatości paliczka dystalnego. Polega ona na wycięciu wyrośli kostnej i wygładzeniu kości frezem. Dzięki temu dolegliwości ustępują, a płytka paznokciowa ma przestrzeń do tego, aby prawidłowo rosnąć.
Innym zabiegiem z zakresu podochirurgii jest plastyka wałów okołopaznokciowych. Polega on na wycięciu tkanek, które okalają paznokieć. Dzięki temu przestaje on wrastać i powodować stan zapalny i ból. Plastyka wałów okołopaznokciowych jest odpowiedzią na resekcję klinową – inny zabieg chirurgiczny wykonywany przy wrastających paznokciach. Z tą różnicą, że podochirurgia nie wymaga uszkodzenia płytki paznokciowej i wykazuje o wiele większą skuteczność. Po resekcji klinowej często obserwujemy odrosty i nawrót problemu. Nie ma tego przy plastyce wałów okołopaznokciowych.
Zabieg podochirurgiczny przeprowadzamy również przy retronychii. Polega on na usunięciu fragmentu płytki paznokciowej z wału proksymalnego. Inne zmiany chorobowe wycinamy, stosując metody dopasowane do ich rodzaju oraz umiejscowienia.
Czy podochirurgia wymaga długiej rekonwalescencji?
Nie. Zaletą zabiegów podochirurgicznych jest krótka rekonwalescencja. Pacjent może wrócić do domu zaraz po zabiegu – i to o własnych siłach! Nie jest konieczne stosowanie kul ortopedycznych. Jeżeli zabieg kończy się założeniem szwów, są one zdejmowane po 14 dniach. W tym czasie zalecane jest jedynie oszczędzanie kończyny i samodzielne zmienianie opatrunków.
Czego unikać po zabiegu podochirurgicznym?
Unikać należy uprawiania intensywnego sportu, górskich wędrówek oraz noszenia obuwia ze zwężanymi noskami, na obcasie lub z gumowym przodem. Taka ostrożność zalecana jest przez około 2 miesiące po zabiegu podochirurgicznym.
Jak pacjent powinien sam dbać o ranę po zabiegu podochirurgicznym?
Konieczne jest zachowanie opatrunku w suchości i czystości. Pacjent zobowiązany jest do samodzielnej zmiany opatrunku. Nie jest to trudne, a podolog wyjaśnia, jak to zrobić oraz jakich preparatów użyć. Podstawą pielęgnacji jest sól fizjologiczna i preparaty antyseptyczne. Nie stosujemy natomiast wody utlenionej i produktów z octenidyną.
Czy zabiegi podochirurgiczne są bezpieczne? Jakie mogą być powikłania?
Zabiegi podochirurgiczne przeprowadzane przez doświadczony zespół są uznawane za bezpieczne. Powikłania zdarzają się bardzo rzadko. Należą do nich głównie zainfekowanie rany lub rozejście się rany. Najczęściej wynikają one z niestosowania się do zaleceń podologa.
Czy sama podochirurgia wystarczy?
Nie. Podochirurgia jest jedynie jednym z etapów leczenia. Po zdjęciu szwów konieczne jest rozpoczęcie dalszej terapii podologicznej – np. w celu zregenerowania łożyska i całkowitego odrośnięcia płytki paznokciowej, a także wyeliminowania ryzyka nawrotu schorzenia. Jej przebieg jest dostosowywany indywidualnie do każdego przypadku.
