Zespół Stopy Cukrzycowej (ZSC) cz.I
Jednym z groźniejszych powikłań cukrzycowych jest zespół stopy cukrzycowej (ZSC). Występuje on u 6 – 10 % pacjentów z cukrzycą. Nieleczony ZSC prowadzi do nieodwracalnych deformacji i martwic stopy, co często może skończyć się amputacją. Stopa cukrzycowa to zakażenie, owrzodzenie lub destrukcja tkanek głębokich stopy (np. kości), spowodowane uszkodzeniem nerwów obwodowych bądź naczyń stopy.
Podział zespołu stopy cukrzycowej
Przyjmuje się podział na zespół stopy cukrzycowej o charakterze neuropatycznym, naczyniowym i mieszanym. 62% ZSC można sklasyfikować jako typ neuropatyczny. Najmniejszy odsetek – 13% – to ZSC o typie naczyniowym. Jest on obciążony największą częstotliwością amputacji. U 25% pacjentów z cukrzycą pojawia się typ mieszany ZSC, który łączy charakterystyczne cechy dla neuropatii i niedokrwienia.
Typ neuropatyczny ZSC
charakteryzuje się zaburzeniami czucia, temperatury i wibracji. Upośledzenie unerwienia powoduje zwiększenie przepływu krwi przez stopę. Co to oznacza? Krew omija obwodowe naczynia i przepływa przez otwierające się połączenie tętniczo-żylne. Powoduje to niedokrwienie tkanek. U chorych ze zmianami neuropatycznymi ciśnienie skurczowe mierzone nad kostką jest wyższe w stosunku do chorych na cukrzycę bez objawów neuropatii. Parametr ten w połączeniu ze zmianami składu krwi oraz zwiększeniem jej lepkości prowadzi do zmian w ścianach włośniczek i tętniczek stopy. Warto pamiętać, że utrata czucia w stopach sprzyja urazom.
Neuropatia obwodowa jest głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia owrzodzenia. Charakterystyczną zmianą dla typu neuropatycznego ZSC jest owrzodzenie otoczone złogiem hiperkeratozy w postaci modzela. Jego powstanie może być również czynnikiem inicjującym powstanie rany. Neuropatia przyczynia się do zmian w budowie stopy. I tak np. zgięcie podeszwowe paliczków powoduje, że palce przyjmują wygląd młotkowaty. Podczas noszenia obuwia dochodzi wtedy do otarć.
Postęp w leczeniu zależy przede wszystkim od zastosowania odpowiedniego odciążenia i systematycznego usuwania modzela otaczającego owrzodzenie. W zależności od lokalizacji i rozległości owrzodzenia stosuje się różne metody odciążenia.