Zapytaj podologa o: zespół ręka-stopa
Zespół ręka-stopa obserwujemy u pacjentów onkologicznych. Zaburzenie jest skutkiem terapii przeciwnowotworowej z zastosowaniem niektórych chemioterapeutyków. Obejmuje skórę dłoni i stóp, a jego główne objawy to bolesny rumień, nadmierne złuszczanie się naskórka, nadwrażliwość skóry, zaburzenia czucia, w skrajnych przypadkach również obrzęk, pęcherze i martwica. Dowiedz się, jakie są przyczyny zespołu ręka-stopa i co robić, aby poprawić stan skóry.
Co to jest zespół ręka-stopa?
Zespół ręka-stopa jest dermatologicznym powikłaniem leczenia przeciwnowotworowego. Pojawia się na skutek podania chemioterapii z zastosowaniem m.in. cytarabiny, fluorouracylu, gemcytabiny, metotreksatu, doksorubicyny. Substancje te prawdopodobnie migrują z drobnych naczyń włosowatych do głębokich warstw skóry, gdzie gromadzą się i wywołują stan zapalny. Niektórzy badacze wiążą wystąpienie zespołu ręka-stopa ze wzrostem enzymu COX-2 odpowiedzialnym m.in. za produkcję prostaglandyn – hormonów ściśle związanych ze stanem zapalnym.
Jakie są objawy zespołu ręka-stopa?
W wielu przypadkach zespół ręka-stopa ma łagodny przebieg i ustępuje po kilku dniach. Może się jednak zdarzyć zaawansowana reakcja z nasilonymi dolegliwościami, które wiążą się nie tylko z bólem, ale utrudniają też codzienną aktywność.
Objawy zespołu ręka-stopa to:
- zaczerwienienie skóry,
- zgrubienie skóry,
- nadmierne złuszczanie się naskórka,
- obrzęk skóry,
- zaburzenia czucia,
- owrzodzenia, pęcherze, martwica skóry (w zaawansowanych przypadkach).
Objawy zespołu ręka-stopa pojawiają się po kilkunastu dniach od rozpoczęcia leczenia przeciwnowotworowego.
Co robić, gdy pojawią się objawy zespołu ręka-stopa?
Pojawienie się objawów zespołu ręka-stopa należy niezwłocznie zgłosić lekarzowi prowadzącemu. Specjalista może zdecydować o modyfikacji leczenia przeciwnowotworowego, a także przepisze leki i preparaty wspomagające regenerację skóry (m.in. witaminy z grupy B). Każdy Pacjent onkologiczny powinien ponadto szczególnie dbać o skórę już od samego początku terapii onkologicznej.
Zespół ręka-stopa – jak dbać o skórę?
Przy zespole ręka-stopa ogromne znaczenie ma odpowiednio dopasowane obuwie. Buty muszą być nie tylko wygodne i przewiewne, ale także odpowiednio szerokie. Dzięki temu nie będą wywierały nacisku na tkanki i zmienioną chorobowo skórę. Pozwoli to uniknąć dodatkowych dolegliwości bólowych i zmian chorobowych. Nie należy również nosić ciasnych skarpet i ubrań.
W codziennej pielęgnacji zalecane jest stosowanie delikatnych dermokosmetyków z substancjami pochodzenia naturalnego. Niezwykle ważne jest nawilżanie skóry przy pomocy preparatów z mocznikiem. W celu zmniejszenia dolegliwości bólowych można stosować zimne okłady lub kąpiele chłodzące.
Po kąpieli skórę stóp i dłoni należy dokładnie osuszać. Nie można jednak zbyt mocno pocierać jej ręcznikiem. Tarcie sprzyja uszkodzeniom i nasileniu dolegliwości.
Pacjenci onkologiczni, którzy zmagają się z zespołem ręka-stopa lub innymi dolegliwościami w obrębie stóp i paznokci, mogą skorzystać z konsultacji podologicznej. Podolog udziela również indywidualnych wskazówek dotyczących codziennej pielęgnacji i preparatów pielęgnacyjnych.
