Zapytaj podologa o: stopę reumatoidalną

Osoby chorujące na reumatoidalne zapalenie stawów zmagają się nie tylko ze zmianami w obrębie rąk. Proces patologiczny obejmuje również stopy. Choroba prowadzi do licznych deformacji, które skutkują kolejnymi problemami – bólem, zaburzeniami chodu, odciski, modzele. O tym, czym jest stopa reumatoidalna i jak ją leczyć, opowiada mgr Agnieszka Nowaczyk-Panasiuk z Instytutu Podologii w Poznaniu.

Co to jest stopa reumatoidalna?

Stopa reumatoidalna to określenie na różnego rodzaju zmiany patologiczne w obrębie stóp, które występują w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Jest to choroba przewlekła o charakterze zapalnym. U jej podłoża leżą procesy autoimmunologiczne. Jej przyczyny nie zostały do końca wyjaśnione, jednak uważa się, że dużą rolę odgrywają czynniki genetyczne i zaburzenia nabytej odporności – komórki układu immunologicznego nie pracują prawidłowo i atakują własne tkanki.

W tkankach obecny jest nieswoisty stan zapalny. Z tego powodu zachodzą w nich różnego rodzaju zmiany strukturalne. Choroba ma charakter postępujący. Dlatego z czasem objawy nasilają się i przybierają nową formę.

Jakie są objawy stopy reumatoidalnej?

Reumatoidalne zapalenie stawów prowadzi do szeregu objawów ogólnoustrojowych, jak i tych związanych bezpośrednio ze stawami. Jako pierwsze procesem chorobowym zostają objęte małe stawy – głównie palców. Z czasem jednak rozprzestrzenia się on również na inne struktury.

Objawy stopy reumatoidalnej to zniekształcenia i deformacje. U osób chorych obserwujemy m.in. skrzywienie palców, palce młoteczkowate, paluch koślawy, palce jeździeckie. Oprócz tego obecne są:

• zapalenie kaletek maziowych,
• podwichnięcia i zwichnięcia stawów,
• płaskostopie poprzeczne i podłużne,
• ból (głównie w okolicy podeszwowej głowy kości śródstopia),
• obrzęk,
• trudności ze zginaniem palców,
• zaniki mięśniowe,
• zaburzenia czucia.

Charakterystyczna jest tzw. sztywność poranna. Pojawiają się trudności w poruszaniu się w godzinach porannych lub po dłuższym odpoczynku.

Jakie są skutki stopy reumatoidalnej?

Im bardziej zaawansowana stopa reumatoidalna, tym poważniejsze skutki. Deformacje prowadzą do trudności z poruszaniem się, a niekiedy całkowicie uniemożliwiają codzienną aktywność. Natomiast ból i stanie się zależnym od innych osób są przyczyną pogorszenia się stanu psychicznego.

Deformacje na stopach w przebiegu stopy reumatoidalnej skutkują różnego rodzaju zaburzeniami podologicznymi. Pojawiają się bolesne odciski, modzele, wrastające paznokcie, rany. Skutkuje to kolejnymi objawami.

Należy pamiętać, że stopa reumatoidalna może występować wraz z innymi problemami zdrowotnymi. Wiele osób jednocześnie choruje na cukrzycę. W jej przebiegu również obserwujemy zmiany na stopach. Nieprzyjemne dolegliwości nakładają się na siebie i rośnie ryzyko poważnych powikłań.

Jak podolog może pomóc przy stopie reumatoidalnej?

Przy stopie reumatoidalnej podolog może na bieżąco usuwać zmiany chorobowe. Jest też wsparciem w pielęgnacji, która jest niezwykle istotna przy tego rodzaju problemach. Specjalista pomaga też dopasować odpowiednie obuwie. Jakie? Tu wiele zależy od stopnia zaawansowania zmian chorobowych. Główne zasady to:

• buty wykonane z naturalnych i miękkich materiałów,
• buty odpowiednio szerokie i nie powodujące ucisku.

Nieodłącznym elementem terapii stopy reumatoidalnej są indywidualne wkładki ortopedyczne. Czasami stosuje się ortezy. Tego typu zaopatrzenie wykonuje podolog. Po wizycie w gabinecie podologicznym pacjent odczuwa ulgę.

Jakie są korzyści z indywidualnych wkładek ortopedycznych przy stopie reumatoidalnej?

Indywidualne wkładki ortopedyczne przy stopie reumatoidalnej są potrzebne, aby odciążyć nieprawidłowo obciążone struktury stopy oraz rozluźnić tkanki. Dzięki nim poprawia się biomechanika chodu i zyskuje na tym cały szkielet.

Jak dopasowywane są indywidualne wkładki ortopedyczne?

Aby wykonać indywidualne wkładki ortopedyczne, potrzebna jest komputerowa analiza stóp. W Instytucie Podologii w Poznaniu pracujemy na systemie FootBalance. Pacjent staje boso na specjalnej platformie, a specjalista obserwuje ułożenie stóp i ich nacisk na podłoże. Na podstawie danych z komputera dobiera model i rozmiar wkładek, a następnie formuje je tak, aby pasowały do stopy danego pacjenta. Proces doboru wkładek jest krótki, analiza trwa kilka minut.

Źródła:

1. J. Trojanowska, I. Rodak, Reumatoidalne zapalenie stawów w obrębie kończyny dolnej – opis przypadku, „Kosmetologia Estetyczna” 2020, nr 9, s. 71-77.