Zapytaj podologa o: płaskostopie

Wada, jaką jest płaskostopie, może mieć istotny wpływ na codzienne funkcjonowanie i jakość życia. Jest to jeden z najczęstszych problemów ortopedycznych. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że prowadzi on nie tylko do dyskomfortu, ale także dalszych powikłań. Dowiedz się, jakie są przyczyny płaskostopia i w jaki sposób może pomóc podolog.

Co to jest płaskostopie?

Płaskostopie jest wadą ortopedyczną, która charakteryzuje się obniżeniem fizjologicznych sklepień. W efekcie stopa staje się płaska i przylega całą powierzchnią do podłoża. Wyróżnia się:

• płaskostopie poprzeczne – spowodowane obniżeniem łuku poprzecznego przedniego,
• płaskostopie podłużne – spowodowane obniżeniem łuku przyśrodkowego.

Płaskostopie uznawane jest za częstą wadę. Prawdopodobnie dotyczy nawet ⅓ dorosłej populacji. Opracowanie dokładnych danych jest utrudnione, ponieważ nie wszystkie osoby zgłaszają problem lekarzowi lub innemu specjaliście.

W prawidłowych warunkach stopa opiera się o podłoże tylko w trzech punktach. Są to:

• pięta,
• głowa pierwszej kości śródstopia,
• głowa piątej kości śródstopia.

Dzięki temu układa się ona w łuk i dotyka podłoża tylko częściowo.

Jakie są przyczyny płaskostopia?

Przyczyn płaskostopia może być kilka. Duże znaczenie mają czynniki genetyczne. Zdarza się, że wada jest obecna od urodzenia. Predysponują do niej różnego rodzaju wrodzone nieprawidłowości w obrębie stóp (np. za krótkie ścięgna). Często obserwuje się, że osoby mające w rodzinie przypadki płaskostopia są bardziej narażone na rozwój tego schorzenia.

Wśród przyczyn płaskostopia znaczenie mają również czynniki środowiskowe i styl życia. Wada może być skutkiem:

• niewłaściwej postawy ciała,
• urazów stóp,
• noszenia źle dopasowanego obuwia,
• długotrwałej pracy w pozycji stojącej,
• zbyt intensywnej i nadmiernej aktywności fizycznej,
• nadwagi lub otyłości,
• częstego noszenia butów na wysokim obcasie.

Powyższe czynniki powodują, że dochodzi do osłabienia połączeń więzadłowych stopy, a mięśnie pracują nieprawidłowo, co skutkuje obniżeniem fizjologicznych łuków stopy.

Jakie są skutki płaskostopia dla układu ruchu i zdrowia stóp?

W większości przypadków płaskostopie nie powoduje żadnych dolegliwości. Zdarza się jednak, że wada powoduje ból i zmęczenie stóp – szczególnie po długotrwałym chodzeniu lub staniu. Mogą pojawić się także problemy z zachowaniem równowagi. Płaskostopie jest przyczyną przewlekłych stanów zapalnych, które objawiają się obrzękiem, bolesnością i trudnościami z poruszaniem się. Wada jest jednym z czynników ryzyka palucha koślawego.

Płaskostopie ma wpływ nie tylko na stopy, ale na cały układ ruchu. Wada może powodować:

1. Zwiększone ryzyko kontuzji – osoby z płaskostopiem są bardziej narażone na urazy i kontuzje związane z układem ruchu ze względu na niestabilność stopy oraz nieprawidłowe obciążenie stawów.
2. Zmiana postawy ciała – płaskostopie może wpływać na postawę ciała, prowadząc do nadmiernego wygięcia kolan, bioder i kręgosłupa w celu kompensacji niewłaściwej amortyzacji stóp. Zmiany postawy mogą z kolei prowadzić do bólu pleców oraz innych dysfunkcji posturalnych.
3. Nadmierne obciążenie stawów – spłaszczenie łuków stopy prowadzi do nieprawidłowego rozłożenia ciężaru podczas chodzenia i wykonywania codziennych czynności. To z kolei może prowadzić do przeciążeń, urazów i zwyrodnienia stawów (szczególnie kolanowego czy biodrowego).

Jak wygląda terapia podologiczna przy płaskostopiu?

Leczenie płaskostopia zależy od stopnia zaawansowania schorzenia oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.

W leczeniu płaskostopia kluczową rolę odgrywa terapia podologiczna, która ma na celu złagodzenie objawów, poprawę funkcjonowania stóp oraz zapobieganie dalszemu postępowi schorzenia. Może ona obejmować różnorodne metody – w tym analizę stóp skanerem 3D, wykonanie indywidualnych wkładek ortopedycznych lub ortez oraz dobranie odpowiedniego obuwia. Ponadto podolog prowadzi działania profilaktyczne, które zapobiegają schorzeniom w obrębie stóp, do których predysponuje płaskostopie i jego skutki (m.in. bolesne odciski, modzele).

Indywidualne wkładki ortopedyczne mogą wspierać łuki stopy, korygować nieprawidłowe obciążenia oraz poprawiać stabilność stóp podczas chodzenia. Są one przeznaczone do noszenia zarówno w butach do codziennego użytku, jak i sportowych, dostosowując się do różnych aktywności pacjenta.

Niezbędnym elementem terapii jest fizjoterapia, która może obejmować ćwiczenia wzmacniające mięśnie stóp, łydek i mięśni nóg. Gimnastyka ma na celu poprawę stabilności stóp, zwiększenie siły mięśniowej oraz poprawę elastyczności i zakresu ruchu.

W przypadku zaawansowanych przypadków płaskostopia, gdy terapia zachowawcza nie przynosi oczekiwanych rezultatów, konieczne może być leczenie chirurgiczne.

Kompleksowa opieka podologiczna oraz dostosowanie odpowiednich metod terapeutycznych są kluczowe dla minimalizacji skutków płaskostopia i utrzymania zdrowych stóp oraz układu ruchu.