Objaw Raynauda – przyczyny, objawy, leczenie
Objaw Raynauda to charakterystyczne zaburzenie krążenia, które objawia się napadową zmianą koloru skóry palców rąk i stóp pod wpływem zimna lub stresu. Dolegliwość ta, choć często bagatelizowana, może być sygnałem poważniejszych chorób i wymaga świadomego podejścia do profilaktyki, diagnostyki i leczenia. Dowiedz się, jakie są przyczyny objawu Raynauda.
Objaw Raynauda – co to jest?
Objaw Raynauda to zaburzenie krążenia w drobnych naczyniach krwionośnych, najczęściej dotyczące palców rąk i stóp. W wyniku nagłego skurczu naczyń dochodzi do ograniczenia dopływu krwi do tkanek, co powoduje sekwencyjną zmianę barwy skóry – od bladej, przez siną, po zaczerwienioną.
Zmianie zabarwienia skóry mogą towarzyszyć jeszcze inne objawy. Są to m.in.:
- uczucie zimna w palcach,
- drętwienie i mrowienie palców,
- ból palców,
- siność siateczkowata (tzw. marmurkowa skóra).
Ataki mogą trwać od kilku minut do ponad godziny.
Objaw Raynauda dotyka zarówno osoby młode, jak i starsze, a jego mechanizm opiera się na gwałtownym skurczu drobnych naczyń krwionośnych. Zjawisko to nie tylko powoduje bolesne zmiany koloru skóry, ale może także prowadzić do przewlekłych problemów z ukrwieniem i gojeniem ran.
Jakie są przyczyny objawu Raynauda?
Dawniej objaw Raynauda nazywano chorobą Raynauda. Ze względu na przyczynę wyróżnia się:
- pierwotny objaw Raynauda – nie współwystępuje z innymi chorobami,
- wtórny objaw Raynauda – występuje w przebiegu innych chorób.
Przyczyny pojawienia się objawu Raynauda to m.in. niska temperatura, stres, ekspozycja na wibracje, narażenie na zmiany temperatury. Dolegliwości mogą nasilać się pod wpływem palenia papierosów czy stosowania niektórych leków.
Objawy Raynauda – w jakich chorobach występuje?
Wtórny objaw Raynauda może występować w następujących chorobach:
- choroby autoimmunologiczne (np. twardzina układowa, toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów),
- choroby tętnic (np. miażdżyca, mikroangiopatia cukrzycowa),
- choroby hematologiczne,
- niedoczynność tarczycy,
- zespół cieśni nadgarstka,
- infekcje (np. zakażenie HIV lub WZW B),
- nadciśnienie płucne,
- nowotwory
- zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego.
Diagnostyka i leczenie objawu Raynauda
Pojawienie się charakterystycznego blednięcia i zaczerwienienia palców jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej. Diagnostyka objawu Raynauda opiera się o wywiad medyczny i badanie kapilaroskopowe. Lekarz zleca także dodatkowe testy (m.in. badania laboratoryjne z krwi), które pozwalają ustalić przyczyny objawy Raynauda.
Nie istnieje specyficzne leczenie zespołu Raynauda. Działania polegają na:
- ograniczeniu bodźców wyzwalających objawy,
- stosowaniu leków rozszerzających naczynia krwionośne,
- leczenie choroby podstawowej (w przypadku wtórnego objawu Raynauda).
W nasilonym objawie Raynauda, który współwystępuje z nadpotliwością dłoni, można zastosować iniekcje z toksyny botulinowej lub zabieg chirurgiczny (sympatektomię).
W Instytucie Podologii w Poznaniu objaw Raynauda występuje u kilku naszych pacjentów. Jednym z ciekawszych przypadków był zabieg plastyki wałów okołopaznokciowych przy zaawansowanym wrastaniu paznokci u osoby zmagającej się z tym schorzeniem. Więcej na ten temat można przeczytać w naszym artykule: Objaw Raynauda w podologii – opis przypadku
Czy objaw Raynauda jest groźny?
Pierwotny objaw Raynauda zwykle nie jest groźny. Nasilona postać może prowadzić do powstawania owrzodzeń lub martwicy tkanek. Jednak zdarza się to rzadko. Należy pamiętać, że objaw Raynauda nigdy nie powinien być bagatelizowany, ponieważ może być jednym z objawów poważnych i przewlekłych schorzeń, które wymagają specjalistycznego leczenia.
