Najczęstsze dermatozy stóp

Skóra stóp jest narażona nie tylko na różnego rodzaju urazy, ale także choroby. Niektóre z nich są charakterystyczne tylko dla tej części ciała, inne mogą się tylko tu objawiać. Towarzyszy im wiele objawów, które mogą być bardzo uciążliwe dla pacjenta – nie tylko fizycznie, ale także psychicznie. Dowiedz się, jakie są najczęstsze dermatozy stóp i jak wygląda ich terapia u podologa.

Co to są dermatozy?

Dermatozy to choroby, które obejmują skórę. Mogą one dotyczyć tylko naskórka lub także głębszych warstw – skóry właściwej i tkanki podskórnej oraz gruczołów w nich obecnych (np. łojowych). Ich cechą charakterystyczną jest obecność zmian skórnych, które mogą przybierać postać krostek, pęcherzyków, bąbli, grudek, plam lub guzków, a także owrzodzeń, przeczosów, strupów, pęknięć i łusek. Dermatozy stóp są chorobami skóry w obrębie stóp.

Dermatozy stóp mogą mieć różne przyczyny. Wywołują je czynniki alergiczne, bakteryjne, grzybicze, wirusowe, autoimmunologiczne, pasożytnicze, zapalne, nowotworowe, genetyczne. Choroby rozwijają się także na skutek czynników fizycznych – np. pod wpływem temperatury lub podrażnień mechanicznych.

Dermatozy stóp

Do najczęstszych dermatoz stóp zalicza się:

Wyprysk alergiczny

Wyprysk alergiczny to stan zapalny w obrębie skóry, który nie jest związany z infekcją. Rozwija się na skutek reakcji alergicznej, gdy organizm ma kontakt z alergenem (substancją, na którą wykazuje nadwrażliwość). Ma postać czerwonych grudek lub pęcherzyków na podłożu rumieniowo-obrzękowym. Zmiany skórne przy wyprysku alergicznym pojawiają się w ciągu 1–3 dni i mogą utrzymywać się nawet przez kilka tygodni – nawet gdy organizm nie ma już kontaktu z alergenem.

Wyprysk z podrażnienia

Wyprysk z podrażnienia również nie jest związany z infekcją. Powstaje na skutek długotrwałego kontaktu z substancjami drażniącymi (np. detergentami). Zmiany na skórze powstają dokładnie w tym miejscu, które było poddawane działaniu czynnika drażniącego. Ustępują po zakończeniu ekspozycji.

Grzybica stóp

Grzybica jest dermatozą stóp wywołaną infekcją grzybiczą. Do zakażenia dochodzi na skutek bezpośredniego kontaktu ze skórą osoby chorej lub używanymi przez nią przedmiotami (np. butami). Jej rozwojowi sprzyja wzmożona potliwość oraz noszenie nieprzewiewnego obuwia. Choroba może obejmować skórę, przestrzenie między palcami, a także paznokcie. Do jej objawów zalicza się: macerację naskórka, świąd i pieczenie stóp, zaczerwienienie skóry, nieprzyjemny zapach stóp.

Brodawki wirusowe

Ta dermatoza stóp jest wywołana działaniem wirusów brodawczaka ludzkiego HPV. W jej przebiegu na skórze pojawiają się niewielkie grudki, które są nieco jaśniejsze od koloru skóry. Występują one pojedynczo lub w grupie. Zdarza się, że są bolesne.

Łuszczyca

To dermatoza stóp, która ma podłoże autoimmunologiczne. W jej przebiegu na skórze obserwuje się czerwonobrunatną grudkę, która jest pokryta srebrzystą łuską. Zmiany skórne mogą się szerzyć obwodowo i zlewać ze sobą. Wykwity są obecne głównie na podeszwach stóp.

Keratoliza dziobata

To choroba stóp wywołana bakteriami, które mają właściwości keratolityczne (trawią keratynę). Infekcji sprzyja wzmożona potliwość stóp. Jej charakterystycznym objawem są wgłębienia w naskórku, którym mogą towarzyszyć: świąd, pieczenie, ból, maceracja naskórka i nieprzyjemny zapach stóp. 

Modzele i nagniotki

Modzele to obszary na skórze stóp, które są spowodowane nadmiernym rogowaceniem na skutek długotrwałego ucisku lub tarcia skóry. Nie są one bolesne.

Natomiast nagniotki (odciski) to kilkumilimetrowe grudki, które są spowodowane noszeniem nieodpowiedniego obuwia. W ich centrum obecny jest rdzeń, który powoduje bolesność przy ucisku.

Rogowiec

Rogowiec to rzadka dermatoza stóp. Charakteryzuje się pogrubieniem warstwy rogowej naskórka na podeszwach stóp. Jej przyczyną są zaburzenia procesu keratynizacji i metabolizmu naskórka. Choroba może mieć charakter wrodzony lub nabyty (obserwuje się ją np. w łuszczycy, wyprysku kontaktowym). Wyróżnia się:

• rogowiec rozsiany – zmiany skórne występują w różnych miejscach na podeszwach stóp; przypominają nagniotki.
• rogowiec rozlany – pogrubiały jest cały naskórek na podeszwach stóp; towarzyszą mu rozpadliny, bruzdy i pęknięcia.

Dermatozy stóp – kiedy udać się do podologa?

Niezależnie od przyczyny dermatozy stóp wymagają odpowiedniego leczenia, które ma na celu złagodzenie nieprzyjemnych objawów i zapobieganie powikłaniom. Osoby, które zaobserwują zmiany skórne lub inne dolegliwości, powinny niezwłocznie umówić się na konsultację podologiczną. Podolog wykona niezbędne badania i na ich podstawie zaproponuje indywidualny plan terapii.

Źródła:

P. Nockowski, Charakterystyka najczęstszych dermatoz skóry stóp, “Kosmetologia Estetyczna” 2016, nr 5, s. 223-229.