Zapytaj podologa o: zmiany barwnikowe paznokci
Zmiany chorobowe mogą pojawić się nie tylko na skórze, ale również na paznokciach. Część z nich jest niegroźna i łatwa do wyleczenia. Zdarzają się jednak poważne schorzenia, które wymagają niezwłocznego rozpoczęcia specjalistycznej terapii. Podolog wyjaśnia, czym są zmiany barwnikowe paznokci i jak je rozpoznać.
Zmiany barwnikowe paznokci w gabinecie podologicznym
Bardzo często podolog jest pierwszym specjalistą, do którego trafiają Pacjenci ze zmianami barwnikowymi paznokci. Dlatego ważne jest, aby specjalista miał wiedzę i doświadczenie w ich różnicowaniu. Często konieczna jest współpraca z lekarzem, ponieważ sama terapia podologiczna jest niewystarczająca lub nie może zostać podjęta na obecnym etapie choroby.
Zmiany barwnikowe paznokci
Należy zdawać sobie sprawę, że w macierzy paznokcia również obecne są komórki barwnikowe skóry, czyli melanocyty. Jest ich zdecydowanie mniej niż w skórze. Ich ilość zwiększa się w kierunku dystalnym.
Melanocyty w macierzy paznokcia pozostają nieaktywne. Zdarza się jednak, że pod wpływem różnych czynników dochodzi do ich aktywacji. Wówczas pojawiają się zmiany barwnikowe paznokci. Są to m.in.:
Zmiany pourazowe
Urazy płytki paznokciowej mogą prowadzić do aktywacji melanocytów. Wówczas zwiększa się ilość barwnika, a na płytce paznokciowej można zauważyć zmianę barwnikową. Zmianom pourazowym sprzyja nie tylko uderzenie, ale również ucisk spowodowany ciasnym obuwiem, a nawet obgryzanie paznokci.
Należy pamiętać, że uraz może spowodować zmianę zabarwienia paznokcia związaną z wylewem krwi i powstaniem krwiaka podpaznokciowego. Płytka paznokciowa zmienia barwę na fioletową, a nawet czarną.
Infekcje płytki paznokciowej
Zmiany barwnikowe mogą pojawić się także na skutek infekcji płytki paznokciowej. Mowa o zakażeniach grzybiczych i drożdżakowych oraz bakteryjnych. Powodują one aktywację melanocytów, a tym samym zwiększenie ilości barwnika.
Skutek uboczny przyjmowania leków
Aktywacja melanocytów w macierzy paznokciowej może być również skutkiem przyjmowania niektórych leków. Takie zjawisko występuje m.in. u osób przyjmujących chemioterapeutyki przeciwnowotworowe.
Znamiona barwnikowe
W macierzy paznokcia mogą być obecne znamiona barwnikowe. Są to łagodne zmiany, które tworzą się na skutek proliferacji (namnażania się) melanocytów. Cechują się one jednolitym zabarwieniem i regularnym kształtem.
Czerniak podpaznokciowy
Czerniak podpaznokciowy to rak, który wywodzi się z komórek pigmentacyjnych znajdujących się pod paznokciem. Jest to rzadkie schorzenie, które stanowi od 0,7 do 3,5% wszystkich czerniaków.
Niepokój powinna wzbudzić zmiana barwnikowa paznokcia, która zmienia się z czasem. Może stać się ciemniejsza lub szersza. W miarę postępu choroby dochodzi do deformacji płytki paznokciowej, zmian w wałach paznokciowych i pojawienia się guza. Czerniak może rozwinąć się w każdym paznokciu, jednak najczęściej obserwuje się go na paluchu.
Bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie czerniaka, ponieważ wówczas istnieje największa szansa na całkowite wyleczenie.
Diagnostyka zmian barwnikowych płytki paznokciowej
Pojawienie się zmiany barwnikowej na płytce paznokciowej wymaga przeprowadzenia rzetelnej diagnostyki. Konieczne jest ustalenie w wywiadzie:
- czasu trwania zmiany barwnikowej,
- momentu pojawienia się zmiany barwnikowej (np. po urazie, po rozpoczęciu stosowania leku),
- zmiany cech zmiany barwnikowej (kształt, kolor, rozmiar),
- występowania czerniaka u członków rodziny.
Badanie powinno obejmować oglądanie paznokci i skóry. Dermatolog powinien wykonać także badanie dermatoskopowe, czyli oglądanie znamion w powiększeniu. Pozwala ono zobrazować dokładną barwę, kształt oraz strukturę zmiany barwnikowej.
Do bardziej zaawansowanych metod diagnostycznych przy zmianach barwnikowych zalicza się biopsja macierzy paznokcia. Na badanie kieruje lekarz. Jest ono konieczne, gdy zmiana barwnikowa:
- przekracza 3–6 milimetrów,
- ma niejednolitą barwę,
- ma nieregularny kształt,
- ma niewyraźne brzegi i nierówne linie.
Każda osoba, która zaobserwuje nową zmianę barwnikową na paznokciu lub zmianę wyglądu wcześniej obecnej zmiany, powinna niezwłocznie udać się na konsultację i badanie dermatologiczne w celu wykluczenia czerniaka.
