Zespół Stopy Cukrzycowej (ZSC) cz. II
W ostatnim artykule przedstawiona została klasyfikacja zespołu stopy cukrzycowej (ZSC) na typy: neuropatyczny, naczyniowy i mieszany. Omówiony został pierwszy z nich.
Typ niedokrwienny ZSC
charakteryzuje się dolegliwościami bólowymi kończyn dolnych. W wyniku zaburzeń krążenia tętno na kończynach dolnych jest słabe lub niewyczuwalne. Pojawiają się również zaburzenia ucieplenia (kończyna jest zazwyczaj chłodna i sinoblada). Skóra staje się cienka, sucha, lśniąca; pojawiają się też pęknięcia, szczególnie w okolicy pięt, dochodzi do utraty włosów na nodze. W wypadku niedokrwienia całej kończyny zanikowi ulegają również mięśnie. Niedokrwienie zwiększa podatność na urazy i wtórną infekcję. W konsekwencji powstaje zgorzel sucha lub mokra.
ZSC – typ mieszany
łączy cechy neuropatii i niedokrwienia. Trudny w diagnozowani. Jednym z elementów leczenia jest odciążenie stopy powikłanej neuropatią cukrzycową i profilaktyka owrzodzeń. Na pewnym etapie leczenia najbardziej sprawdzają się indywidualne wkładki ortopedyczne (wykonane na podstawie badania pedobarograficznego), bo nie ograniczają aktywności pacjentów. Ze względu na zaburzenia czucia niezbędna jest edukacja pacjenta w zakresie stopniowego włączania zaopatrzenia ortopedycznego i obserwacja ewentualnych zmian na stopie. W przypadku owrzodzenia na stopie konieczne jest leczenie w wielodyscyplinarnej poradni stopy cukrzycowej. Przy braku owrzodzenia pacjenci nie są pod opieką poradni stopy cukrzycowej i często trafiają do gabinetów podologicznych. Prowadzenie pielęgnacji ich stóp polega nie tylko na usuwaniu hiperkeratozy na podeszwach, ale również prowadzeniu edukacji w zakresie metod, stosowanych w domu. Podolog powinien w profesjonalny sposób zalecić i nadzorować zaopatrzenie ortopedyczne.
Niestety, cukrzyca jest nadal najczęstszą przyczyną nieurazowej amputacji w zakresie kończyn dolnych (szacunkowo u 3-15% pacjentów). Stąd istotną rolę odgrywają działania prewencyjne, mogące zapobiec 50-80% amputacji.
ZSC jako jedno z powikłań cukrzycy
jest częstą przyczyną hospitalizacji. Po jej zakończeniu, pacjent nadal wymaga specjalistycznej opieki. Leczenie należy uzupełnić o zabiegi w specjalistycznych gabinetach podologicznych oraz zaopatrzenie ortopedyczne. Jednoczesne angażowanie wielu specjalistów (diabetolog, ortopeda, chirurg, naczyniowiec, podolog, pielęgniarka), połączone z holistycznym podejściem do pacjenta przynosi dobre efekty leczenia i jest ważnym elementem profilaktyki Zespołu Stopy Cukrzycowej.