Stopa cukrzycowa
Osoby chorujące na cukrzycę, są narażone na powstawanie ran, które trudno się goją. Jednym z częstszych i najgroźniejszych powikłań jest stopa cukrzycowa. Dotyczy ono nawet 10% diabetyków. Brak odpowiedniej terapii może skutkować nawet amputacją kończyny. Zobacz, jak leczyć stopę cukrzycową.
Co to jest stopa cukrzycowa?
Stopa cukrzycowa, a właściwie zespół stopy cukrzycowej, to zmiany chorobowe dotyczące skóry, mięśni, nerwów i naczyń krwionośnych kończyny dolnej. Jest to powikłanie wieloletniej lub nieprawidłowo leczonej cukrzycy typu I lub II. Ryzyko, że do niego dojdzie wynosi 12–25% w ciągu całego życia.
Wyróżnia się:
- stopę cukrzycową niedokrwienną,
- stopę cukrzycową neuropatyczną,
- stopę cukrzycową niedokrwienno-neuropatyczną.
Jak wygląda stopa cukrzycowa?
Stopa cukrzycowa ma postać owrzodzeń lub ran, które są zlokalizowane na części podeszwowej stopy (a niekiedy także na części grzbietowej). Zmiany najczęściej obserwuje się na palcach, pięcie lub pod główkami kości śródstopia. Obecne są także deformacje stóp, opuchlizna, pęknięcia skóry, wrzody, zaniki mięśni, martwica i zasinienie skóry.
Objawy stopy cukrzycowej:
- stan zapalny skóry i tkanek podskórnych,
- osłabienie kończyny dolnej,
- zaburzenia chodu,
- osłabienie czucia w stopie (zwłaszcza bólu),
- uczucie mrowienia i palenia w stopie,
- trudno gojące się rany,
- zwiększona podatność na infekcje.
Na stopie mogą tworzyć się odciski i modzele, które następnie ulegają owrzodzeniu. Nawet najmniejsze skaleczenie może doprowadzić do tzw. rany chronicznej. W takim przypadku brak specjalistycznej pielęgnacji kończyn dolnych może mieć bardzo poważne i nieodwracalne skutki. Jednym z nich jest amputacja kończyny.
Przyczyny powstawania stopy cukrzycowej
Przyczyny stopy cukrzycowej upatruje się przede wszystkim w nieleczonej lub nieprawidłowo leczonej cukrzycy. Stale podwyższony poziom glukozy we krwi powoduje uszkodzenie nerwów (neuropatia lub polineuropatia) oraz naczyń krwionośnych (angiopatia). W efekcie tkanki są nieodżywione i niedotlenione, co z kolei jest przyczyną powstawania martwicy. Ponadto osoba chora nie czuje bólu i temperatury, dlatego nie jest w stanie odnotować żadnego skaleczenia lub oparzenia. Rany nie goją się i często ulegają zakażeniu.
Gdzie leczyć stopę cukrzycową?
Wiele osób zastanawia się, gdzie leczyć stopę cukrzycową. Osoba chora powinna pozostać pod opieką lekarza i pielęgniarki. Istnieją też specjalistyczne jednostki, które zajmują się terapią tego powikłania. Są one zlokalizowane przy szpitalach.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak ważna jest opieka podologa w stopie cukrzycowej. Pielęgnacja, regularne usuwanie zrogowaciałego naskórka, odcisków i modzeli to elementy, które istotnie zmniejszają ryzyko amputacji kończyny. Ważne jest jednak regularne odwiedzanie gabinetu podologicznego. Instytut Podologii w Poznaniu jest doskonale przygotowany do prowadzenia terapii i profilaktyki stopy cukrzycowej.
Jak leczyć stopę cukrzycową?
Leczenie stopy cukrzycowej powinno zostać rozpoczęte możliwie jak najwcześniej. Zaniedbanie wczesnych objawów zwiększa ryzyko powikłań i wydłuża czas terapii. Plan leczenia jest dopasowywany indywidualnie do każdego pacjenta. Należy pamiętać, że leczenie stopy cukrzycowej to wieloetapowy i długotrwały proces. Wymaga on pełnej współpracy pacjenta. Terapia obejmuje:
- wyrównanie cukrzycy, czyli ustabilizowanie poziomu glukozy we krwi;
- zaprzestanie palenia tytoniu;
- leczenie owrzodzeń, które zostały zainfekowane (odpowiednie opatrunki,
antybiotykoterapia); - chirurgiczne opracowanie owrzodzeń;
- edukację pacjenta dotyczącą pielęgnacji stóp;
- odciążenie chorej kończyny (np. poprzez kule ortopedyczne).
Leczenie stopy cukrzycowej u podologa polega przede wszystkim na odpowiedniej pielęgnacji stopy. Specjalista może wykonać pedicure podologiczny i usunąć różnego rodzaju zmiany (odciski, modzele, brodawki wirusowe). Niekiedy stosowana jest także laseroterapia. Instytut Podologii w Poznaniu dysponuje laserem EVRL i XLR8. Leczenie stopy cukrzycowej laserem wykazuje dużą skuteczność.
Profilaktyka stopy cukrzycowej
Profilaktyka stopy cukrzycowej obejmuje:
- regularne oglądanie stóp pod kątem występowania na nich ran, otarć i odcisków;
- noszenie wygodnego i dobrze dopasowanego obuwia;
- noszenie skarpetek tylko z naturalnych i oddychających materiałów;
- dokładne osuszanie stóp po kąpieli;
- ochronę stóp przed skaleczeniami (np. unikanie chodzenia boso);
- regularne usuwanie zrogowaciałego naskórka w gabinecie podologicznym;
- stosowanie się do zaleceń lekarza i wykonywanie regularnych badań.
Jednym z ważniejszych elementów profilaktyki stopy cukrzycowej są indywidualne wkładki ortopedyczne. Instytut Podologii w Poznaniu dysponuje systemem FootBalance. Najpierw ma miejsce dokładna, komputerowa analiza stóp. Na jej podstawie wykonywane są wkładki. Można dopasować je do każdego buta. Całość trwa zaledwie kilka minut.
