Stopa Charcota – przyczyny, objawy i leczenie
Stopa Charcota to poważne powikłanie występujące głównie u osób z wieloletnią cukrzycą. Może prowadzić do poważnych deformacji i problemów z poruszaniem się. Dlatego bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie oraz szybkie podjęcie leczenia, aby uniknąć nieodwracalnych zmian. Dowiedz się, jakie są przyczyny, objawy i metody leczenia stopy Charcota oraz jak wygląda profilaktyka.
Stopa Charcota – co to jest?
Stopa Charcota, nazywana także neuropatyczną artropatią Charcota, to schorzenie układu kostno-stawowego, które prowadzi do destrukcji struktur stopy. Dotyka przede wszystkim osoby chore na cukrzycę, ale może również być powikłaniem różnych rodzajów neuropatii.
Jednym z najistotniejszych czynników prowadzących do rozwoju stopy Charcota jest neuropatia cukrzycowa. Dochodzi w niej do uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za czucie bólu, temperatury i dotyku.
Neuropatia cukrzycowa rozwija się stopniowo, a jej wczesne objawy mogą być niezauważone. Warto zwrócić szczególną uwagę na:
- drętwienie i mrowienie stóp,
- zmniejszoną wrażliwość na dotyk,
- osłabienie siły mięśniowej,
- uczucie pieczenia lub bólu (zwłaszcza w nocy).
Zaburzenia czucia sprawiają, że pacjent nie odczuwa bólu, co prowadzi do niekontrolowanych urazów i zniekształcenia stopy. W wyniku tych zmian dochodzi do przemieszczenia, zwyrodnienia i stopniowej destrukcji stawów. Stopa traci swoje funkcje podporowe. Ponadto często powstają przewlekłe rany, które nieleczone mogą prowadzić do poważnych infekcji – a w skrajnych przypadkach nawet do amputacji kończyny.
Stopa Charcota – objawy
Pierwsze objawy stopy Charcota to zazwyczaj:
- zaczerwienienie stopy,
- obrzęk,
- uczucie ciepła w stopie,
- zmniejszona ruchomość stopy,
- niewielkie deformacje,
- brak odczuwania bólu.
Brak podjęcia odpowiedniego leczenia powoduje, że zmiany postępują. W zaawansowanym stadium dochodzi do:
- deformacji kości,
- zmiany ustawienia stopy,
- niestabilności stawów,
- owrzodzeń,
- destrukcji stopy prowadzącej do jej znacznego zniekształcenia,
- powstawania infekcji, które mogą prowadzić do martwicy tkanek.
Konsekwencją powyższych zmian jest znaczne ograniczenie sprawności ruchowej.
Leczenie stopy Charcota
Rozpoznanie stopy Charcota stawiane jest na podstawie:
- wywiadu medycznego,
- badania fizykalnego i obecności objawów klinicznych,
- badań obrazowych.
Podstawą leczenia stopy Charcota jest odciążenie chorej kończyny. Stosuje się specjalistyczne ortezy, gipsowe opatrunki lub buty ortopedyczne. Dzięki temu możliwe jest wygojenie się kości i stawów oraz ustąpienie stanu zapalnego. Kolejnym krokiem terapii jest współpraca z fizjoterapeutą.
W przypadku zaawansowanych deformacji może być konieczna interwencja chirurgiczna. Zabieg ma na celu korektę deformacji i stabilizację stopy, co przywraca mobilność. Chirurgia umożliwia również oczyszczenie ran.
Wsparciem leczenia stopy Charcota może być terapia podologiczna. Poza regularną pielęgnacją stóp i edukacją dotyczącą postępowania higienicznego w domu oraz doboru odpowiedniego obuwia, podolog może wykonać indywidualne wkładki ortopedyczne, które dynamicznie wspierają stopę, poprawiają biomechanikę chodu, stabilizują i amortyzują.
Indywidualne wkładki do butów są wykonywane na podstawie komputerowej analizy stóp. Dzięki temu ich parametry są dopasowane do potrzeb danej osoby – z uwzględnieniem m.in. deformacji, ustawienia stopy, nacisku na podłoże.
Stopa Charcota – profilaktyka
Aby zmniejszyć ryzyko stopy Charcota, bardzo ważne jest:
- kontrolowanie poziomu cukru we krwi,
- noszenie dobrze dopasowanego obuwia,
- regularne badanie stóp (codzienna samokontrola pozwala szybko zauważyć niepokojące zmiany),
- unikanie przeciążenia stóp,
- regularne ćwiczenia wzmacniające stopy.
W ramach profilaktyki można zgłaszać się na regularne wizyty w gabinecie podologicznym. Podstawowym zabiegiem jest pedicure medyczny, podczas którego możliwe jest wczesne wykrycie nieprawidłowości i wdrożenie działań zapobiegawczych.
