Rola podologa w leczeniu stopy cukrzycowej
Pacjentami gabinetów podologicznych mogą być również osoby cierpiące na stopę cukrzycową. Rola podologa w terapii tego schorzenia jest bardzo ważna. Specjalista podejmuje działania, które nie tylko przynoszą ulgę w dolegliwościach, ale też zapobiegają powikłaniom. Sprawdź, jak podolog pomaga w leczeniu stopy cukrzycowej.
Stopa cukrzycowa neuropatyczna i niedokrwienna
Stopa cukrzycowa jest powikłaniem cukrzycy. W wyniku zbyt wysokiego poziomu glukozy we krwi dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów obwodowych kończyn dolnych. Skutkuje to szeregiem zaburzeń o różnym stopniu nasilenia. W pierwszym przypadku mówimy o stopie cukrzycowej niedokrwiennej, zaś w drugim o stopie cukrzycowej neuropatycznej.
Neuropatyczna stopa cukrzycowa charakteryzuje się zaburzeniami czucia (nawet jego całkowitą utratą) i napięcia mięśniowego. W konsekwencji osoba chora nie zdaje sobie sprawy, że jej stopy uległy uszkodzeniu lub są na nich obecne jakieś zmiany chorobowe. Zaburzona jest też czynność gruczołów potowych. Stopa jest zaczerwieniona i ciepła.
Niedokrwienna stopa cukrzycowa powoduje, że do komórek dociera niewystarczająca ilość krwi. Nie są one odpowiednio dotlenione i odżywione. Tym samym utrudnione jest gojenie się ran. Zanika też podskórna tkanka tłuszczowa, a gruczoły łojowe i potowe nie pracują prawidłowo. Stopa jest blada i sina.
W przypadku osób chorych na cukrzycę podolog najczęściej spotyka się z następującymi problemami:
- modzele,
- odciski,
- wrastające paznokcie,
- grzybica stóp,
- nadmierne przesuszenie i pękanie naskórka,
- trudno gojące się rany i owrzodzenia.
Oprócz tego często obecne są różnego rodzaju deformacje płytki paznokciowej.
Jaka jest rola podologa w leczeniu stopy cukrzycowej?
W przypadku osób chorych na cukrzycę podolog może:
- rozpoznać nieprawidłowości ze strony stóp,
- zlecić wykonanie dodatkowych badań (np. badania mykologicznego),
- wdrożyć odpowiednie postępowanie lecznicze,
- wdrożyć działania profilaktyczne,
- edukować pacjenta.
W celach terapeutycznych podolog może korzystać z różnego rodzaju metod, które są skuteczne i bezpieczne w przypadku stopy cukrzycowej. W gabinecie podologicznym wykorzystywane są metody mechaniczne (np. usuwanie zmian chorobowych odpowiednio dobranymi frezami), laserowe, farmakologiczne.
Podolog zajmuje się nie tylko zmianami skórnymi. Do jego kompetencji należy też zapewnienie odpowiedniej postawy stóp, równomiernego obciążenia oraz biomechaniki chodu. W tym celu może zastosować indywidualne wkładki ortopedyczne. Są one dopasowywane do każdego pacjenta po wcześniejszym komputerowym badaniu stóp.
Stopa cukrzycowa – kiedy do podologa?
Osoby zmagające się ze stopą cukrzycową, powinny udać się do podologa, gdy zaobserwują na skórze, na paznokciach, w wałach paznokciowych jakiekolwiek zmiany i nieprawidłowości. Ze specjalistą należy skontaktować się niezwłocznie. W przeciwnym razie problem pogłębi się, a tym samym dojdzie do groźnych powikłań. Nie tylko jest je trudno wyleczyć, ale niektóre z nich są nieodwracalne.
Trzeba jednak pamiętać, że stopa cukrzycowa wymaga również kontrolnych i profilaktycznych wizyt u podologa. Samodzielna pielęgnacja przy tym problemie często jest znacznie utrudniona. Ponadto łatwo o uszkodzenia naskórka i paznokci. Dlatego osoby ze stopą cukrzycową powinny w skorzystać z pomocy specjalisty w tym zakresie.
Pedicure podologiczny przy stopie cukrzycowej
Jednym z podstawowych zabiegów w gabinecie podologa, które są wykonywane przy stopie cukrzycowej, jest pedicure podologiczny. Przeprowadza się go w następujących krokach:
- Dokładne oglądanie stóp i paznokci. Podolog ocenia stan skóry, jej ucieplenie, barwę. Sprawdza, gdzie jest najbardziej delikatna lub uszkodzona. Potwierdza lub wyklucza rany, stany zapalne, zmiany zakaźne, hiperkeratozy i inne objawy chorobowe.
- Moczenie stóp w letniej wodzie przez około 3 minuty.
- Dokładne suszenie stóp.
- Opracowanie paznokci. Prawidłowo płytka paznokciowa powinna kończyć się wraz z palcem. Musi być prosta, a jej brzegi lekko podpiłowane.
- Opracowanie wałów paznokciowych.
- Usuwanie zrogowaciałego naskórka i hiperkeratoz specjalnymi frezami lub skalpelem chirurgicznym.
- Nawilżanie stóp odpowiednim preparatem.
- Masaż stóp.
Edukacja pacjenta
W przypadku pacjentów ze stopą cukrzycową edukacja odgrywa bardzo istotną rolę. Podolog powinien udzielić wszystkich niezbędnych informacji dotyczących codziennej pielęgnacji. Ważne jest uczulenie chorego:
- jakie powinien nosić obuwie i skarpetki,
- jak ważne jest codzienne oglądanie skóry stóp,
- jakie objawy powinny zwrócić szczególną uwagę,
- jak ważne są regularne wizyty u podologa,
- jak obcinać paznokcie,
- jakich kosmetyków do pielęgnacji używać,
- jakich błędów nie popełniać (m.in. nie usuwać samodzielnie odcisków, nie moczyć stóp przez długi czas, nie ogrzewać stóp przy kaloryferze).
Podolog powinien również w porę rozpoznać powikłania stopy cukrzycowej i skierować pacjenta do odpowiednich specjalistów. Wiele gabinetów podologicznych współpracuje z diabetologami, dermatologami, chirurgami.
Podolog może udzielić pacjentowi (a także jego rodzinie) informacji dotyczących tego, co to jest stopa cukrzycowa. To ważne, aby osoby chore na cukrzycę zdawały sobie sprawę z tego, jak bardzo poważny jest to problem i jakie są jego konsekwencje w kontekście zdrowia stóp. Edukacja pacjenta powinna odbywać się przy okazji każdej wizyty w gabinecie podologicznym.
________
Źródła:L. Piejko, Pielęgnacja stóp u chorego na cukrzycę, “Akademia Paznokcia” 2015, nr 53, s. 56–57.
