Grzybica paznokci – podział kliniczny

Grzybica paznokci jest chorobą zakaźną, która jest trudna w leczeniu i ma tendencje do nawracania. Stanowi nawet połowę wszystkich chorób płytki paznokciowej. Szacuje się, że choruje nawet 10–15% populacji, jednak dane te są niepełne, ponieważ nie wszyscy zgłaszają się z problemem do lekarza lub podologa. Dowiedz się, jakie są rodzaje grzybicy paznokci oraz na czym polega terapia.

Rodzaje grzybicy paznokci ze względu na stopień zaawansowania

Ze względu na stopień zaawansowania zmian chorobowych grzybicę paznokci dzieli się na:

• łagodną,
• umiarkowaną,
• ciężką.

W określeniu stopnia zaawansowania grzybicy paznokci pod uwagę brane są:

• stopień zajęcia płytki paznokciowej (procentowo),
• odległość zmienionych chorobowo fragmentów paznokcia od macierzy,
• czy macierz została zajęta przez procesy chorobowe,
• czy obecna jest linijna zmiana barwy płytki paznokciowej,
• czy występuje nadmierna hiperkeratoza podpaznokciowa.

Podolog zwraca uwagę na wszystkie wymienione wyżej cechy podczas konsultacji podologicznej i badania podologicznego. Określenie stopnia zaawansowania grzybicy paznokci ma duże znaczenie dla przebiegu procesu leczenia oraz rodzaju zastosowanej terapii.

Rodzaje grzybicy paznokci ze względu na lokalizację

Mając na uwadze miejsce, w którym rozpoczął się proces chorobowy, wyróżnia się następujące rodzaje grzybicy paznokci:

Onychomikoza podpaznokciowa dystalna i boczna

To najczęstszy rodzaj grzybicy paznokci. Patogen wnika do łożyska od strony bocznych wałów okołopaznokciowych lub pod wolnym brzegiem paznokcia. Następnie zajmuje płytkę paznokciową, prowadząc do jej destrukcji. Paznokieć traci przejrzystość, zmienia barwę na żółtą, staje się grubszy, kruchy i łamliwy. Dodatkowo dochodzi do rogowacenia łożyska paznokciowego oraz rozwija się onycholiza.

Proksymalna grzybica podpaznokciowa

Ten rodzaj grzybicy paznokci rzadko obserwuje się na stopach. Patogen wnika przez proksymalny wał paznokciowy, a następnie dochodzi do infekcji łożyska i głębszych warstw paznokcia. Płytka paznokciowa staje się biała i krucha. Dochodzi też do rogowacenia łożyska.

Biała onychomikoza powierzchowna

Aby rozwinął się ten rodzaj grzybicy paznokci, patogen musi wniknąć od powierzchni płytki paznokciowej. Objawami są przebarwienia o kremowobiałym kolorze. Niekiedy paznokieć staje się czarny.

Onychomikoza wewnątrzpaznokciowa

Patogen wnika do płytki paznokciowej od jej wolnego brzegu. Nie dochodzi do zajęcia łożyska. Paznokieć staje się matowo-biały oraz ulega złuszczaniu. Nie rozwija się stan zapalny oraz onycholiza. Na płytce paznokciowej widoczne są plamy, które są skutkiem drążenia grzyba.

Całkowita onychomikoza

Całkowita onychomikoza najczęściej jest skutkiem innych rodzajów grzybicy, które nie zostały w porę rozpoznane i odpowiednio leczone. Możw rozwinąć się pierwotnie u osób z ciężkim niedoborem odporności. W jej przebiegu dochodzi do zniszczenia całej płytki paznokciowej.

Diagnostyka i leczenie grzybicy paznokci

Rozpoznanie grzybicy paznokci opiera się o:

• wywiad chorobowy,
• badanie stóp,
• badanie mykologiczne.

Leczenie grzybicy paznokci u podologa dopasowywane jest indywidualnie do każdego Pacjenta, biorąc pod uwagę rodzaj infekcji, rodzaj patogenu oraz stopień zaawansowania choroby.

Metody stosowane w leczeniu grzybicy paznokci to m.in.:

1. Leczenie farmakologiczne
   Terapia opiera się na stosowaniu preparatów przeciwgrzybiczych o działaniu miejscowym, ogólnym lub obu jednocześnie. Tego typu leczenie prowadzone jest w porozumieniu z dermatologiem.
2. Regularne oczyszczanie płytki paznokciowej
   Podolog oczyszcza paznokieć i łożysko z zarodników grzybów, dzięki czemu specjalistyczne preparaty przeciwgrzybicze mogą dostać się do źródła infekcji. Zabieg należy powtarzać co 3–4 tygodnie.
3. Usunięcie fragmentu zakażonego paznokcia
4. Naświetlanie laserem
   Polega na naświetlaniu płytki paznokciowej wiązką światła laserowego o długości 405 nm i 635 nm. Pierwsza z nich ma działanie grzybobójcze, zaś druga pobudza procesy regeneracyjne.

W leczeniu grzybicy paznokci istotną rolę odgrywają także:

• codzienna higiena stóp,
• dezynfekcja obuwia,
• noszenie butów i skarpet wykonanych z naturalnych materiałów,
• unikanie chodzenia boso w miejscach publicznych oraz dzielenia butów (np. na kręgielni, lodowisku) i przyborów higienicznych w innymi osobami.

Ważne jest, aby leczenie grzybicy paznokci rozpoczęło się od razu po zaobserwowaniu niepokojących objawów i zostało doprowadzone do końca. Zbyt szybkie przerwanie terapii oraz niestosowanie się do zaleceń skutkuje nawrotem problemu.